De vierledige organisatie van de mens

4-ledige mens

De antroposofische arts of therapeut heeft nog een andere invalshoek om naar de mens en naar ziekte en genezing te kijken. De kern hiervan is dat de mens wordt gezien als een wezen dat in twee werelden leeft, een materiële en een geestelijke.

- Het deel van de mens dat we fysiek noemen, het fysieke lichaam, maakt deel uit van de materiële wereld, anders gezegd: van het element aarde. We staan met die wereld in contact via de zintuigen en via de andere organen van ons lichaam. Behalve een fysiek lichaam heeft een mens ook nog een 'etherisch' lichaam, een 'astraal' lichaam en een 'ik-organisatie'.

- Het etherische lichaam, ook levenslichaam, vormkrachtenlichaam of levenskrachtenlichaam genoemd, doortrekt het fysieke lichaam en verzorgt de levensprocessen die zich hierin afspelen: opname van stof door de voeding, verwerking en assimilatie ervan, uitscheiding van afvalstoffen, groei, voortplanting, regeneratie. Bij al deze processen is het element water levensnoodzakelijk. De gehele levende natuur (dus ook planten en dieren) is doortrokken van levenskrachten.

- Het astrale lichaam of zielelichaam omgeeft het etherische en het fysieke lichaam en is de bron van ons bewustzijn, onze gevoelens en emoties, onze sympathie en antipathie, onze wilsimpulsen. Deze vermogens krijgen we mee bij onze geboorte en zijn in essentie verbonden met het element lucht. Ook de dieren hebben een astraal lichaam.

- Tenslotte is er de eigenlijke wezenskern van de mens, zijn IK. Met zijn IK is de mens in staat zelf sturing te geven aan zijn leven. Het is de bron van zijn idealen en is de zingever in zijn leven. Door deze individuele, persoonlijke ik-kracht kunnen wij spreken, denken en creatief en moreel handelen. Het werkt als 'ik-organisatie' door het astrale, het etherische en het fysieke lichaam heen, via de warmte. Het Ik drukt zich in de eerste plaats uit in de warmteprocessen in ons lichaam.

De vier genoemde lichamen worden ook 'wezensdelen' genoemd. Dezelfde geleding vinden we terug in de natuur. Een mineraal heeft alleen een fysieke verschijning; het vertoont geen tekenen van leven, heeft geen gevoelens en kan zichzelf niet besturen. Een plant echter is een levend wezen en bestaat voornamelijk op fysiek en etherisch niveau. Bij een dier zijn drie niveaus vertegenwoordigd: het heeft een fysieke vorm, het leeft en het heeft een wereld van belevingen. Bij de mens tenslotte vinden we ook het vierde niveau, dat van het IK.

Bij een gezond mens zijn de vier wezensdelen in evenwicht. Ziekteverschijnselen kunnen verklaard worden als een verstoring van deze harmonie.

 

"Het gehele antroposofische gedachtengoed is voor elk individu vrij toegankelijk. "